Άγιος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος. Ο Ανδρέας ήταν αδελφός του Αποστόλου Πέτρου, οι οποίοι είχαν πατέρα τον Ιωνά. Από νωρίς μπήκαν στην ομάδα του Ιωάννου Προδρόμου, όπου βρήκαν τις θρησκευτικές αλήθειες που αναζητούσαν.
Άγιος Ανδρέας: Τι γιορτάζει η εκκλησία μας στις 30 Νοεμβρίου
Από τον κύκλο αυτό ο Ανδρέας γνώρισε τον Χριστό Ιησού. Όταν, μετά το βάπτισμα, ο Πρόδρομος είδε το Χριστό, είπε στους ευρισκόμενους πλησίον του Ανδρέα και Ιωάννη, «ίδε αμνός του Θεού».
Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, (1, 39-41), δίνει την εικόνα συνάντησης Ιησού με τους πρώτους μαθητές του. Έτσι, ο Ανδρέας είναι ο πρώτος που συνομίλησε με τον Χριστό και έγινε συνάμα μαθητής του. Για τον λόγο αυτό ονομάζεται Πρωτόκλητος από τους δώδεκα αποστόλους.
Η παράδοση θέλει να ισχύει η εκδοχή, για τη δράση του αγίου στην Ελλάδα και σχετικά με την ίδρυση εκκλησίας του Βυζαντίου και τη χειροτονία σε αυτήν ως επισκόπου του Στάχυ, ενός από τους εβδομήκοντα μαθητές του Χριστού.
Σύμφωνα με την παράδοση αυτή ο Απόστολος Ανδρέας πέρασε και από τη Θεσσαλία. «Και προς τινά χώραν καλουμένην Αργυρούπολιν καταλαβών και εκείσε εκκλησίαν δεινάμενος, Στάχυν ονόματι… χειροτονήσας Βυζαντίου επίσκοπον… Διελθών δε την Θεσσαλίαν και Ελλάδα… μετέστι προς Αχαϊαν».
Σημαντική σπουδαιότητα απέκτησε η παράδοση για τη δράση και τη σταύρωση του Ανδρέα στην Πάτρα, μετά την προσέλκυση στον χριστιανισμό της Μαξιμίλλας, συζύγου του Ρωμαίου ανθυπάτου Αιγεάτη. Το λείψανό του που ενταφιάστηκε από τη Μαξιμίλλα και τον επίσκοπο Στρατοκλή, αδελφό του Αιγεάτη, διακομίστηκε το 357 στην Κωνσταντινούπολη και κατατέθηκε στον ναό των Αγίων Αποστόλων.
Έθιμα και Παραδόσεις
Στην Κύπρο, ο Άγιος Ανδρέας, ο «Αϊ-Ντρικάς», όπως τον λένε, θεωρείται ιατρός τυφλών, κωφών, παραλύτων και επιληπτικών. Στο μοναστήρι του, που βρίσκεται στην Καρπασίτικη ανατολική πλευρά του νησιού, συνέρεε μέχρι το μοιραίο 1974 πλήθος προσκυνητών, υγιών και ασθενών. Πολλοί Κύπριοι πήγαιναν εκεί τα παιδιά τους για να τα βαπτίσουν και να τους δώσουν το όνομα Άντρος και Αντρούλα, δηλαδή Ανδρέας και Ανδριάνα.
Σύμφωνα με μια παράδοση που προέρχεται από τη Χίο, ο Άγιος Ανδρέας, μαζί με τον Άγιο Χαράλαμπο, θεωρείται και διώκτης της πανούκλας. Τριγυρνούσε -λένε- τις νύκτες μέσα στο χωριό Χαλκειό, για να προστατεύσει τους κατοίκους του από το μαύρο θάνατο.
Τα παλιότερα χρόνια την ημέρα της γιορτής του Αγίου Ανδρέα έφτιαχναν παντού τηγανίτες με μέλι. Πίστευαν μάλιστα ότι ο Άγιος Ανδρέας τρυπούσε το τηγάνι όποιας νοικοκυράς ξεχνούσε το έθιμο. Γι’ αυτό τον έλεγαν Τρυποτηγανά ή Τρυποτηγανίτη. Στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως πρόσφεραν στους πιστούς, μετά τη λειτουργία, λουκουμάδες με μέλι. Ο Γάλλος περιηγητής Guillaumme Joseph Grelot, που ταξίδεψε στον ελλαδικό χώρο το 1670, μάς πληροφορεί ότι την ημέρα της γιορτής του Αγίου Ανδρέα οι γυναίκες έφτιαχναν πάντοτε τηγανίτες.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ὡς τῶν Ἀποστόλων Πρωτόκλητος, καὶ τοῦ Κορυφαίου αὐτάδελφος, τῷ Δεσπότῃ τῶν ὅλων Ἀνδρέα ἱκέτευε, εἰρήνην τῇ οἰκουμένῃ δωρήσασθαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὴν ἐν πρεσβείαις.
Τὸν τῆς ἀνδρείας ἐπώνυμον θεηγόρον, καὶ μαθητῶν τὸν πρωτόκλητον τοῦ Σωτῆρος, Πέτρου τὸν σύγγονον εὐφημήσωμεν· ὅτι ὡς πάλαι τούτῳ, καὶ νῦν ἡμῖν ἐκέκραγεν· Εὑρήκαμεν δεῦτε

Οκτ 27, 2025Εκκλησία Online

Άγιος Νέστωρ: Mεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας σήμερα 27 Οκτωβρίου