Ὁ νεομάρτυρας καὶ παιδομάρτυρας Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Τουρκολέκας γεννήθηκε τὸ 1805 μ.Χ. στὸ χωριὸ Τουρκολέκα Ἀρκαδίας. Ἡ οἰκογένεια τοῦ διακρινόταν γιὰ τὴν εὐλάβεια τὸν Θεό, γιὰ τὴν ἀγάπη πρὸς τὴν πατρίδα καὶ γιὰ τὸν ἡρωισμό της. Πατέρας του ἦταν ὁ Σταματέλος Σταματελόπουλος-Τουρκολέκας, ὀνομαστὸς ἀγωνιστὴς τῆς περιοχῆς Λεονταρίου καὶ μητέρα του, ἡ ἀδελφὴ τῆς συζύγου του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Σοφία. Μεταξὺ τῶν τεσσάρων του ἀδελφῶν διακρινόταν ὁ γνωστὸς ὁπλαρχηγὸς Νικήτας, γνωστὸς ὡς Νικηταρὰς (ὁ τουρκοφάγος) καὶ ὁ διδάσκαλος τῆς πολεμικῆς τακτικῆς εὐπαίδευτος λοχαγὸς Νικόλαος.
Τὸ 1816 μ.Χ. ὁ Ἰωάννης, 11 χρονῶν τότε, μαζὶ μὲ τὸν πατέρα του καὶ τὸν Ἀναγνώστη, γιὸ τοῦ ἀγωνιστῆ τοῦ Πάρνωνα Ζαχαριά, ἐνῷ ταξίδευαν γιὰ τὰ Κύθηρα, λόγῳ θαλασσοταραχῆς βρέθηκαν στὴ Νεάπολη τῆς Λακωνίας. Ὁ Ἀγᾶς τῆς περιοχῆς Χουσεΐν, μὲ δόλο τους συνέλαβε καὶ τοὺς ἔστειλε στὴν ἀνωτέρα Τουρκικὴ ἀρχή της Μονεμβασίας. Ἐκεῖ οἱ συλληφθέντες φυλακίστηκαν στὸ κάστρο της.
Στὴ συνέχεια ὁ ἄρχοντας τῆς Μονεμβασίας ζήτησε ὁδηγίες ἀπὸ τὸν Βοεβόδα τοῦ Μυστρᾶ, ὁ ὁποῖος διέταξε νὰ ἀποκεφαλιστοῦν καὶ οἱ τρεῖς φυλακισμένοι. Πρῶτα ἀποκεφαλίστηκαν ὁ Ἀναγνώστης καὶ ὁ πατέρας τοῦ Ἁγίου.
Γιὰ τὴν ὁμολογία, τὸ μαρτυρικὸ τέλος καὶ τὸ θαυμαστὸ σημεῖο, ποὺ ἔδωσε ὁ Θεός, μετὰ τὸν ἀποκεφαλισμὸ τοῦ παιδομάρτυρα, γράφει, σχετικὰ ὁ ἀδελφὸς τοῦ Ἁγίου, ὁ Νικηταράς: «Στὸν ἀδελφό μου πρότειναν ν’ ἀλλάξει τὴν πίστη του. Τοῦ δείχνουν τὸν σκοτωμένο πατέρα του καὶ τοῦ λέγουν κάθησε νὰ σὲ κάνουμε Τοῦρκο. Τότε τὸ παιδὶ κάνει τὸ σταυρό του καὶ τοὺς ἀπαντᾶ: θὰ πάω κι ἐγὼ ἐκεῖ ποὺ πάει ὁ πατέρας μου. Τοῦ ξαναλέγουν· γίνε Τοῦρκος. Τὸ παιδὶ ὅμως ξανακάνει τὸ σταυρό του. Ἔγινε ἀπὸ τὸ αἷμα του σταυρός. Πῆραν τὰ κεφάλια τους στὴν Τριπολιτσά».
Ἡ σφαγὴ καὶ τῶν τριῶν ἔγινε στὶς 16 Ὄκτωβρίου 1816 μ.Χ., ἔξω ἀπὸ τὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ «Ἑλκομένου Χριστοῦ» στὴν παλαιά Μονεμβασία. Ἐκεῖ, στὸ δάπεδο τῆς αὐλῆς τοῦ Ναοῦ, τὸ αἷμα τοῦ παιδομάρτυρα καὶ νεομάρτυρα Ἰωάννη, σχημάτισε Σταυρὸ καὶ ἔτσι ἀποκαλύφθηκε ἡ ἔνδοξη εἴσοδος τοῦ Ἁγίου στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ἔνταξή του στὴ χορεία τῶν Μαρτύρων.
Οἱ κεφαλές, τοῦ νεομάρτυρα Ἰωάννη, τοῦ πατέρα του καὶ τοῦ Ἀναγνώστου ἐστάλησαν στὸν Πασᾶ τῆς Τριπόλεως, τὰ δὲ σώματα τοὺς ἐτάφησαν στὴν Μονεμβασία, καὶ μέχρι σήμερα παραμένει ἄγνωστος ὁ τόπος τῆς ταφῆς καὶ τῶν κεφαλῶν καὶ τῶν σωμάτων τους.
Τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, τὸ ὁποῖο στὸ δάπεδο τῆς αὐλῆς τοῦ Ναοῦ σχημάτισε τὸ μαρτυρικὸ καὶ ἁγνὸ αἷμα τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη, ἔγινε πηγὴ συριγμοῦ τῶν ὑποδούλων χριστιανῶν Ἑλλήνων καὶ τόπος ἱεροῦ προσκυνήματος τῶν πιστῶν.
Ναὸς τοῦ Ἁγίου ὑπάρχει στὸ χωριὸ ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε.
Ἀπολυτίκιον.
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε
Ὁ Μάρτυς Ιωάννης ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτοῦ, στεφάνους ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν, ἔθραυσε καὶ δαιμόνων, τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις, Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
16 Ὀκτωβρίου 2025 ἑορτάζουν:
Ἅγιος Λογγίνος ὁ Ἑκατόνταρχος
Ὅσιος Μαλός
Ἅγιοι Δύο Στρατιῶτες
Ἅγιοι Λεόντιος, Δομέτιος, Τερέντιος καὶ Δομνίνος
Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Τουρκολέκας
Ὅσιος Λογγίνος ὁ φύλακας τῆς θύρας
Ἅγιος Γάλλος
Συντάκτης
