Άγιος Παχώμιος, (λεπτομέρεια) από τοιχογραφία (1854) στην λιτή του Καθολικού της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος Αγίου Όρους. Εικονογράφος Ματθαίος Ιωάννου.
(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Μιλώντας για την ειδωλολατρία, ο όσιος Παχώμιος έλεγε:
– «Είναι αθεΐα αφού λατρεύει ανύπαρκτα αντικείμενα. Μπορεί βέβαια κάποιος ειδωλολάτρης να διαφωνήσει και να πει: «πως στην πραγματικότητα λατρεύει κι αυτός τον ένα Θεό, άσχετα αν οι εκδηλώσεις της λατρείας του απευθύνονται προς τις διάφορες θεότητες, που όμως δεν είναι τίποτε άλλο, παρά συγκεκριμένες θεϊκές δυνάμεις, που τους δόθηκαν ποικίλα ονόματα για να μπορούν οι πιστοί να τις επικαλούνται· άλλωστε, ο μεγάλος Θεός δε μειώνεται μ’ αυτό τον τρόπο, μόνο γίνεται πιο προσιτός στους ανθρώπους».
Θα ήταν, οπωσδήποτε προτιμότερο να αδιαφορήσει κανείς μπροστά σ’ αυτές τις ανοησίες, προσμένοντας πως κάποια μέρα ο Θεός θ’ ανοίξει κι αυτών των δυστυχισμένων τα μάτια, όπως άνοιξε και τα δικά μας, για να δουν την αλήθεια. Όμως ακολουθώντας το λόγο του Κυρίου, που παραγγέλλει «δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε», θα μιλήσω πάνω σ’ αυτά με συντομία.
Αφ’ ότου συνέβη η παράβαση του Αδάμ, οι άνθρωποι έπεσαν στην πλάνη, μη αναγνωρίζοντας τις επιταγές της εντός τους θεϊκής πνοής και παραγνωρίζοντας τον Πατέρα τους και Δημιουργό όλης της θαυμαστής κτίσης.
Τότε κατασκεύασαν νέους θεούς εξομοιώνοντας τους με τον εαυτό τους.
Το κακό είχε αρχίσει, όταν μέσα στον Παράδεισο ο εχθρός διάβολος, παριστάνοντας τον σύμβουλο, εξαπάτησε τους πρωτόπλαστους με το «έσεσθε ως θεοί», κι αυτοί νόμισαν πως μπορούσαν να χωριστούν από τον Πλάστη τους και να πάρουν τη θέση του.
Βέβαια ο φθονερός, ενδιαφερόταν να σφετεριστεί ο ίδιος τη θεότητα, γιατί φυσικά, όπου θα διωχνόταν ο Θεός, την άδεια θέση θα καταλάμβανε ο αντίποδας του. Έτσι οι άνθρωποι θαρρούσαν πως έγιναν αφεντάδες, μα είχαν μόνο αποκτήσει έναν απαίσιο τύραννο.
Λάτρευαν άψυχα ομοιώματα του εαυτού τους, χωρίς ύπαρξη, χωρίς ζωή κι ο διάβολος από πίσω έκανε τη δουλειά του. Και να που ο κόσμος γέμισε βρωμιά και δυσωδία. Όπου εξαφανίζεται η ζωή, εκεί επικρατεί ο θάνατος.
Κι η ειδωλολατρία είναι η εκδήλωση του θανάτου.
(Περί Παχωμίου και Θεοδώρου Παραλειπόμενα ΙΖ’ / ΒΕΠΕΣ τόμ. 40. σελ. 218).
Από το βιβλίο «Νερό από την έρημο, Ιεραποστολικές ιστορίες από τη ζωή των μοναχών της αρχαίας Εκκλησίας μας», συλλογή κειμένων, σχόλια, Ηλίας Βουλγαράκης, απόδοση στα νεοελληνικά Κωστής Κυριακίδης. Έκδοση Αποστολική Διακονία.