Ο «προορατικότατος Ιωάννης» ο Γέροντας του οσίου Στεφάνου του Νέου, Ομολογητή και Μάρτυρα ήταν ο πέμπτος διάδοχος του οσίου Αυξεντίου εις το όρος του Αυξεντίου στην Βιθυνία.
Για τον πολύ πόθο τον οποίο είχε προς τον Θεό και την ενάρετο πολιτεία του, αξιώθηκε τέτοιας χάριτος, ώστε και τα άλογα ζώα υποτάσσονταν σ’ αυτόν και του προσέφεραν τις υπηρεσίες τους. Στο όρος εκείνο υπήρχε ένα σκυλάκι που όταν έλειπε κάπου μακριά ο Στέφανος και ο δάσκαλός του Ιωάννης χρειαζόταν κάτι από το γυναικείο Μοναστήρι, έγραφε επιστολή και την κρεμούσε στον τράχηλο του μικρού σκύλου και του έλεγε να την πάει εκεί και να φέρει απάντηση γρήγορα.
Και τότε το σκυλάκι σαν να ήταν λογικό εκτελούσε αμέσως το πρόσταγμα του Γέροντα και πηγαίνοντας στο κελλί της Ηγουμένης ανάγγελλε σ’ αυτήν με τα γαβγίσματα και τα σκιρτήματα του την παρουσία του.
Έτσι έβγαινε η Μοναχή από το κελλί της για να δει τι ακριβώς ζητούσε στην επιστολή του ο Γέροντας Ιωάννης.
Στην συνέχεια, αφού έγραφε την απάντησή της η ίδια, την κρεμούσε στο σκυλάκι το οποίο την μετέφερε στον Γέροντα. Κάποιαν ημέρα που ο θεσπέσιος νεαρός Μοναχός Στέφανος επέστρεφε από μια υπηρεσία που τον έστειλε ο Γέροντας Ιωάννης, τον βρήκε να κλαίει και να οδύρεται πικρά. Ο υποτακτικός μη γνωρίζοντας γιατί κλαίει ο Γέροντάς του με τόση οδύνη, έπεσε πρηνηδόν, σκεφτόμενος τι να είναι αυτό που τον στεναχωρεί τόσο πολύ.
Ο προορατικός δάσκαλος ο οποίος αντιλήφθηκε τις σκέψεις του υποτακτικού του, τον σήκωσε από κάτω και του είπε:
«Για σένα κλαίω, αγαπημένο μου τέκνο. Γιατί είδα ότι ο τόπος αυτός θα μεγαλώσει από εσένα, αλλά στην συνέχεια θα αφανιστεί από τους δυσσεβείς εικονομάχους». Με βαθύ αναστεναγμό, τότε, ο νεαρός Μοναχός τον ρώτησε το εξής:
«Μήπως είδες, Πατέρα μου, ότι πρόκειται να χαθώ και εγώ πέφτοντας σ’ αυτήν την αίρεση»;
Και ο δάσκαλός του είπε:
«Όχι παιδί μου, μη γένοιτο. Πλην, όμως, πρόσεχε και να υπομείνεις μέχρι τέλους τις θλίψεις που θα προκύψουν διότι ο «υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται» (Ματθ. Ι’ 22).
Αυτά και άλλα πολλά του είπε ο Γέροντάς του, φανερώνοντάς του όσα έμελλε να συμβούν σ’ αυτόν μέχρι το τέλος του.
Και πράγματι ο τόπος της ασκήσεώς του στο όρος του Αυξεντίου ερημώθηκε, αφού συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν όλοι οι μοναχοί, όπως και ο ίδιος άγιος Στέφανος.
Ο Άγιος Στέφανος υπέστη σκληρά βασανιστήρια και εξευτελισμούς από τον εικονομάχο αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Κοπρώνυμο, όπως και αιρετικούς αρχιερείς. Και τέλος μαρτύρησε κατά διαταγή του αυτοκράτορα στα χέρια των στρατιωτών του, όπως και του όχλου της Κωνσταντινούπολης που είχε περιπέσει στην αίρεση της εικονομαχίας.Διασκευή από τον «Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας», μήνας Νοέμβριος, τόμος 110ς.(Διασκευή, επιμέλεια Στέλιος Κούκος) https://www.pemptousia.gr/