ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι μπορεί να γίνει για να ενισχυθεί η πίστη και να έρθουμε πιο κοντά στον Θεό;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η θρησκεία δεν πρέπει να είναι αφηρημένη ιδέα, όχι αφηρημένη γνώση, αλλά κανόνας ζωής. Η υποταγή στις εντολές του Ευαγγελίου, η κατοχή των δογμάτων της πίστης, η συγκέντρωση του νου στην προσευχή διευρύνει τις δυνατότητες πνευματικής γνώσης. Είπες τη λέξη «πίστη». Ωστόσο, η πίστη μπορεί να σημαίνει δύο παράγοντες στη θρησκευτική ζωή. Ο πρώτος παράγοντας είναι η πίστη ως αναγνώριση της Θείας ύπαρξης. Όλοι έχουμε αυτή την πεποίθηση σε κάποιο βαθμό. Δεν αρκεί όμως να πιστεύεις στον Θεό, πρέπει να πιστεύεις και στον Θεό. Και αυτό απαιτεί συνεχείς βουλητικές προσπάθειες, συνεχή πάλη με τον εαυτό μας, με τον εγωισμό μας, με την ξεπεσμένη φύση μας.
Ο βαθμός εμπλοκής στη θρησκευτική ζωή εξαρτάται από την ένταση της εσωτερικής δραστηριότητας ενός ατόμου. Η θρησκεία είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα εσωτερικής ανθρώπινης εμπειρίας, αλλά όχι υποκειμενική εμπειρία, αλλά εμπειρία ολόκληρης της Εκκλησίας, την οποία ο άνθρωπος αφομοιώνει με τον εαυτό του. Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος πρέπει να προσαρμόσει την προσωπική του πνευματική εμπειρία σύμφωνα με την καθολική εκκλησιαστική εμπειρία, καθοδηγούμενος δηλαδή από τις διδαχές των Αγίων Πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Οι αρχές του Χριστιανισμού δεν είναι αφηρημένες φιλοσοφικές αλήθειες. Τα δόγματα του Χριστιανισμού είναι ιδέες που μεταφέρουν φως, ενέργεια και ζωή. Αυτές είναι ζωογόνες ιδέες, για να το πούμε μεταφορικά. Και τα ψεύτικα δόγματα είναι ιδέες που σκοτώνουν, νεκρώνουν το πνεύμα. Επομένως, αυτοί οι άνθρωποι που ανάγουν τη θρησκεία σε μία μόνο ηθική αρχή, που θέλουν να δημιουργήσουν κάποιο είδος αδογματικής κοινότητας όλων των θρησκειών, κάνουν λάθος.
Ένας από τους φιλοσόφους, ο Jacobi, είπε: «Από τη θρησκεία είμαι χριστιανός, αλλά από το μυαλό μου είμαι ειδωλολάτρης». Τι σημαίνουν αυτές οι λέξεις, που με τόση ακρίβεια χαρακτηρίζουν ένα μεγάλο μέρος των σύγχρονων χριστιανών; Αποδέχτηκε τη χριστιανική πίστη, αλλά ο ίδιος δεν προσχώρησε σε αυτήν. Ο Χριστιανισμός ήταν για αυτόν ένα εξωτερικό γεγονός που αποδεχόταν. Αλλά δεν έκανε αυτό το εξωτερικό γεγονός εσωτερικό γεγονός της ζωής του. Επομένως, ο νους του δεν αφομοίωσε τα δόγματα και παρέμεινε ειδωλολατρικός, αντίθεος.
Η πίστη στα δόγματα κάνει το μυαλό μας χριστιανικό. Τα δόγματα αγιάζουν τη συνείδησή μας, εκκλησιάζουν το μυαλό μας. Χωρίς σωστή δογματική πίστη, χωρίς αφομοίωση δογματικών αληθειών, υπάρχει συνεχής δυϊσμός στην ανθρώπινη ψυχή: η πίστη λέει ένα πράγμα, ο νους λέει άλλο. Ένα άτομο χωρίς σταθερή Ορθόδοξη δογματική πίστη είναι ένα αιώνια αμφισβητήσιμο, διστακτικό ον, διχασμένο από εσωτερικές αντιφάσεις. Γι’ αυτό η δογματική πλευρά της πίστης είναι τόσο σημαντική. Οι άγιοι Πατέρες θεωρούσαν τα δόγματα ακόμη πιο σημαντικά από τις ηθικές εντολές. Όχι γιατί μπορεί κανείς να σωθεί μόνο με δόγματα έξω από την ηθική. Καθόλου. Επειδή όμως η βάση της ίδιας της ηθικής είναι το δόγμα, και όχι το αντίστροφο. Έτσι, για παράδειγμα, για να έχεις πνευματική αγάπη, χρειάζεται να ομολογήσεις το δόγμα ότι ο Θεός είναι Αγάπη. Τα κερδοσκοπικά δόγματα και οι εντολές ως ηθικά δόγματα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, αλλά η βάση της ηθικής είναι το σωστό δόγμα. Έξω από τη σωστή δογματική, δεν μπορεί να υπάρχει ηθική που να κάνει την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπου αρμονική. Χωρίς σωστή γνώση για τον Θεό δεν μπορεί να υπάρξει ψυχική αφθαρσία, νοητική φώτιση. Το μυαλό του ανθρώπου, όπως είπε ο Jacobi σε αυτή την περίπτωση, παραμένει παγανιστικό.
Για τους ανθρώπους που είναι ελάχιστα εξοικειωμένοι και έχουν ελάχιστη επαφή με τις πραγματικότητες της πνευματικής ζωής, τα δόγματα φαίνονται να είναι κάποιο είδος εξωτερικών μορφών που μπορούν να παραμεληθούν. Γι’ αυτό τέτοιοι άνθρωποι δέχονται τόσο εύκολα αδογματικές εκκλήσεις για κάθε λογής ανάρμοστες συνειρμούς από δογματική σκοπιά. Αλλά ένα άτομο που γνωρίζει τη ζωογόνο δύναμη των αληθινών δογμάτων και τη θανατηφόρα δύναμη των ψεύτικων δεν θα συμφωνήσει ποτέ να ανακατέψει την αλήθεια με το ψέμα. Τα δόγματα είναι τα κανάλια μέσω των οποίων το φως του Θείου φωτίζει το μυαλό μας. Έξω από τα ορθόδοξα δόγματα, ο ανθρώπινος νους παραμένει αφώτιστος, παρορμητικός και παθιασμένος, παραμένει υπέρμαχος του εγωισμού και των άλλων παθών. Τα ψευδή δόγματα εισάγουν το σκοτάδι και το σκοτάδι στον ανθρώπινο νου. Τα ψεύτικα δόγματα σπέρνουν τους σπόρους του θανάτου, της καταστροφής και της φθοράς στο ανθρώπινο μυαλό. Γι’ αυτό οι άγιοι Πατέρες αγωνίστηκαν με τόση επιμονή και τόση ένταση για την καθαρότητα των δογμάτων στις Οικουμενικές Συνόδους. Γι’ αυτό τα χριστιανικά δόγματα είναι τόσο οξυμένα, τόσο αποκρυσταλλωμένα από τη συνείδηση της Οικουμενικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η σωστή δογματική βάση παραμένει η βάση της σωτηρίας μας, η αιώνια ζωή μας.
Τα δόγματα είναι οι κύριες αλήθειες της πίστης. Τα δόγματα περιέχονται στη Θεία Αποκάλυψη, αλλά από την εκκλησιαστική συνείδηση απομονώνονται και ορίζονται από αυτήν την Αποκάλυψη. Ποια είναι μια από τις διαφορές μεταξύ του ορθόδοξου και του καθολικού δόγματος; Η Ορθόδοξη δογματική μιλάει για την αποκάλυψη των δογμάτων που περιέχονται στην Αποκάλυψη, ενώ η Ρωμαιοκαθολική δογματική διδάσκει για την εξέλιξη της δογματικής. Υποδηλώνει την πιθανότητα εμφάνισης νέων δογμάτων, άγνωστων στην αρχαία Εκκλησία. Για παράδειγμα, για εμάς το δόγμα του αλάθητου του Πάπα δεν είναι αποδεκτό όχι μόνο από εκκλησιολογική άποψη, αλλά και επειδή προηγουμένως δεν υπήρχε σε καμία μορφή, δεν ήταν στην Αποκάλυψη. Αυτό το δόγμα δεν είναι παρμένο από την Αποκάλυψη. Φέρεται από έξω.
Τα δόγματα λοιπόν είναι οι αλήθειες της πίστης, που προέρχονται από τη Θεία Αποκάλυψη και διατυπώνονται από τη συνοδική συνείδηση της Εκκλησίας.
Αρχιμανδρίτης Ραφαήλ ( Καρελίν)
ΠΗΓΗ
ΓΙΑ ΨΥΧΩΦΕΛΗ – ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΔΕΙΤΕ: >> ΕΔΩ