”Διά τοῦτο καὶ ἐν μεσονυκτίῳ κατὰ τὴν ἑορτὴν ταύτην ἅπαντες ὑδρευσάμενοι οἴκαδε τὰ νάματα ἀποτίθενται, καὶ εἰς ἐνιαυτὸν ὁλόκληρον φυλάττουσιν, ἅτε δὴ σήμερον ἁγιασθέντων τῶν ὑδάτων· καὶ τὸ σημεῖον γίνεται ἐναργὲς οὐ διαφθειρομένης τῆς τῶν ὑδάτων ἐκείνων φύσεως τῷ μήκει τοῦ χρόνου, ἀλλ᾿ εἰς ἐνιαυτὸν ὁλόκληρον καὶ δύο καὶ τρία πολλάκις ἔτη τοῦ σήμερον ἀντληθέντος ὕδατος ἀκεραίου καὶ νεαροῦ μένοντος, καὶ μετὰ τοσοῦτον χρόνον τοῖς ἄρτι τῶν πηγῶν ἐξαρπασθεῖσιν ὕδασιν ἁμιλλωμένου” (Λόγος Ι. Χρυσοστόμου εις τό Άγιον Βάπτισμα του Σωτήρος. PG 49, 366).
 Από τις αρχαιότερες χρονολογικά μαρτυρίες όχι μόνον της Εορτής των Θεοφανείων, αλλά και του Αγιασμού του Ύδατος και της παραλαβής από όλους στα σπίτια τους, Αγιασμένου και Ζωντανού Ύδατος ”οίκαδε τα νάματα” το οποίο και διατηρούν ”ενιαυτόν ολόκληρον” δηλαδή ολόκληρο χρόνο αλλά ”και δύο και τρία πολλάκις έτη” χωρίς να αλλοιωθεί, σαν να το αντλήσαμε μόλις από την πηγή ”οὐ διαφθειρομένης τῆς τῶν ὑδάτων ἐκείνων φύσεως τῷ μήκει τοῦ χρόνου”.
Ο Ιωάννης Χρυσόστομος αυτά που γράφει τα βρήκε ήδη ως προφορική παράδοση στην Εκκλησία όταν γεννήθηκε το 349.
Ανάγεται η ευλογημένη αυτή Εορτή στα πρώτα μετα-Αποστολικά χρόνια, αρχές του 2ου αι. και εορταζόταν αρχικά την ίδια ημέρα με τα Χριστούγεννα.
Την παραμονή αυτής της Μεγάλης Εορτής γινόταν Βαπτίσεις των Νέων Χριστιανών (Κατηχουμένων), γιαυτό και ονομάζονται και Φώτα, από τον Φωτισμό που λάμβαναν.
Αυτοί που θα γινόταν μετά Μάρτυρες και θα γέμιζαν τα στομάχια των λιονταριών των Ρωμαίων.
Αγιασμένες Εορτές της Εκκλησίας του Χριστού ανά τους αιώνες.
Όσο για τον Αγιασμό του Ύδατος κανείς επιστήμονας δεν μπορεί να εξηγήσει πώς μπορεί το νερό να μένει αναλλοίωτο και φρέσκο όχι για ένα χρόνο, αλλά και για περισσότερα χρόνια.
Είναι αυτό που ονομάζει ο Χρυσόστομος ”εναργές σημείο” δηλαδή θαυμαστό, αληθινό, ζωντανό τεκμήριο.
Δεν μπορούν να το εξηγήσουν γιατί δεν γνωρίζουν ότι στην Εκκλησία δόθηκαν με την επίκληση του Ονόματος του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, Εξουσίες και Χαρίσματα αναλλοίωτα και αμετάκλητα εις τους αιώνες.
Είναι ”η Φανέρωσις του Πνεύματος προς το συμφέρον των πιστών” και πιο συγκεκριμένα ”τα Ενεργήματα Δυνάμεων” τα οποία αναφέρει ο Απ. Παύλος στην Α’ Κορινθίους ιβ΄7-10.
Καλή Φώτιση σε όλους μας, πιστούς και απίστους.Χρήστος Κλητσινάρης