Τοῦ Λάμπρου Κ. Σκόντζου
Θεολόγου – Καθηγητοῦ
Μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀνάδειξαν ὅλες οἱ ἡλικίες. Νέοι, ἡλικιωμένοι, ἄνδρες καὶ γυναῖκες στολίζουν σὰν πολύτιμοι λίθοι τὰ μαρτυρολόγιά της. Μιὰ ἀπὸ τὶς κατηγορίες τῶν Μαρτύρων μας εἶναι οἱ Παιδομάρτυρες, ὅπου σ’ αὐτὴ συγκαταλέγονται τὰ ἡρωικὰ βλαστάρια τῶν Χριστιανῶν γονέων. Εἶναι τὰ πολυάριθμα παιδιά, ἀκόμα καὶ νήπια, τὰ ὁποῖα μαρτύρησαν γιὰ τὴν πίστη τους στὸ Χριστό. Ἕνα ἀπὸ αὐτὰ ὑπῆρξε ὁ τρίχρονος ἅγιος Κήρυκος, ὁ ὁποῖος ἔδωσε τὴ σύντομη ζωή του γιὰ τὴν πίστη του στὸ Χριστό, μαζὶ μὲ τὴν ἡρωικὴ χριστιανὴ μητέρα του Ἰουλίττα.
Ἡ ἁγία Ἰουλίττα καταγόταν ἀπὸ τὰ μέρη τοῦ Ἰκονίου τῆς Μ. Ἀσίας. Ἔμεινε σὲ νεαρὴ ἡλικία χήρα καὶ εἶχε ἀφιερώσει τὴ ζωή της στὴ φροντίδα τοῦ νηπίου της, ποὺ ὀνομαζόταν Κήρυκος. Τὸν μεγάλωνε μὲ εὐσέβεια καὶ φόβο Θεοῦ. καὶ μαζὶ μὲ τὴ στοργὴ καὶ τὴν ἀγάπη της ἔβαζε στὴν ἄγουρη ψυχὴ τοῦ νηπίου της τὴν πίστη στὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ ἐκεῖνο χαριτωμένο, ρουφοῦσε σὰν τὸ καθαρὸ σφουγγάρι τὶς ὑπέροχες μητρικὲς νουθεσίες. Ζοῦσαν στὰ χρόνια ποὺ βασίλευε ὁ θρησκομανὴς καὶ φανατικὸς ρωμαῖος αὐτοκράτορας Διοκλητιανὸς (285-305) ὁ ὁποῖος εἶχε κηρύξει τὸ φοβερότερο διωγμὸ κατὰ τῶν Χριστιανῶν.
Εἶναι ἱστορικὰ βεβαιωμένο πὼς τὰ σκοταδιστικὰ εἰδωλολατρικὰ ἱερατεῖα καὶ ἰδιαίτερα οἱ μάντεις, ἔπαιξαν καταλυτικὸ ρόλο στὴν κήρυξη τοῦ διωγμοῦ αὐτοῦ.
Ἔβλεπαν μὲ θλίψη καὶ ἀνησυχία οἱ ἱερεῖς τῶν εἰδώλων ὅτι ἐρήμωναν τὰ εἰδωλολατρικὰ «ἱερὰ» ἐξ αἰτίας τῆς ραγδαίας ἐγκατάλειψης τῶν πιστῶν τῆς ἀρχαίας θρησκείας καὶ τὴν μεταστροφή τους στὴ νέα ἀκμάζουσα χριστιανικὴ πίστη. Αὐτὸ σήμαινε ἀπώλεια τεράστιων προσόδων. Ἂς μὴ λησμονοῦμε πὼς οἱ ἱερεῖς στὴν ἀρχαία ἐποχὴ ἦταν οἱ πλουσιότεροι ἄνθρωποι, ἀφοῦ τὰ «ἱερὰ» τῆς ἀρχαίας θρησκείας ἦταν κατὰ κανόνα ἰδιωτικά. Κυρίως ἀντέδρασαν τὰ μαντεῖα, στὰ ὁποῖα διαδραματίζονταν, ὅπως εἶναι γνωστό, ἀπίστευτες καταστάσεις σκοταδισμοῦ, δεισιδαιμονίας καὶ ἀπάτης. Οἱ ἱερεῖς – μάντεις τῶν διαβόητων μαντείων τῆς Μ. Ἀσίας, τοῦ Κλαρίου καὶ Διδυμαίου Ἀπόλλωνα, διαμήνυσαν στὸ θρησκόληπτο αὐτοκράτορα πὼς οἱ «θεοὶ» ἦταν «θυμωμένοι», διότι τὸ κράτος ἀνέχονταν τὴν ὕπαρξη τῶν «ἄθεων», δηλαδὴ τῶν Χριστιανῶν (ἔτσι τοὺς ἀποκαλοῦσαν οἱ εἰδωλολάτρες), οἱ ὁποῖοι δὲν θυσίαζαν καὶ δὲν τοὺς λάτρευαν, καὶ γι’ αὐτὸ δὲν ἦταν εὐμενεῖς πρὸς αὐτό. Τὸν ἔπεισαν λοιπὸν νὰ ἀρχίσει τοὺς διωγμούς, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἐξελιχτεῖ σὲ πραγματικὴ γενοκτονία γιὰ τοὺς Χριστιανούς. Χιλιάδες Χριστιανοί, ὅλων τῶν κοινωνικῶν τάξεων καὶ ἡλικιῶν ὁδηγοῦνταν σὲ φρικτὰ βασανιστήρια, προκειμένου νὰ ἀναγκαστοῦν νὰ ἀρνηθοῦν τὴν πίστη τους καὶ νὰ θυσιάσουν στοὺς ἀνύπαρκτους καὶ ἀνήθικους εἰδωλολατρικοὺς «θεούς». Ὅσοι ἀρνοῦνταν ὁδηγοῦνταν στὸ θάνατο.
Τὸ Ἰκόνιο, ποὺ ζοῦσε ἡ ἁγία Ἰουλίττα, βρισκόταν πολὺ κοντὰ στὴν Νικομήδεια, ὅπου εἶχε τὴν ἕδρα του ὁ Διοκλητιανὸς καὶ κινδύνευε περισσότερο νὰ ἀποκαλυφτεῖ ἡ πίστη της καὶ νὰ συλληφθεῖ. Γιὰ μεγαλύτερη ἀσφάλεια, ἔφυγε μὲ τὸν μικρὸ τριετῆ Κήρυκο ἀπὸ τὸ Ἰκόνιο γιὰ τὴ Σελεύκεια καὶ ἀργότερα στὴν Ταρσό της Κιλικίας. Ἀλλὰ ὅμως καὶ ἐκεῖ συνελήφθηκε ἀπὸ τὸν τοπικὸ φανατικὸ εἰδωλολάτρη ἔπαρχο καὶ ὁδηγήθηκε σὲ βασανιστικὲς ἀνακρίσεις καὶ πιέσεις νὰ ἀρνηθεῖ τὴν πίστη της, ἔχοντας μαζί της καὶ τὸν Κήρυκο. Ἡ ἁγία Ἰουλίττα ὁμολόγησε μὲ θαυμαστὸ θάρρος καὶ παρρησία τὴν πίστη της στὸ Χριστὸ καὶ χαρακτήρισε τοὺς εἰδωλολατρικοὺς «θεούς», στοὺς ὁποίους τὴν πίεζαν νὰ θυσιάσει, ἀνύπαρκτους, αἰσχροὺς καὶ κακούς, ὅπως τοὺς παρουσίαζαν οἱ μυθολογικὲς διηγήσεις καὶ οἱ διδασκαλίες τῶν ἱερέων τους.
Ὁ μικρὸς Κήρυκος στεκόταν δίπλα στὴ μητέρα του, ἀτάραχος καὶ ὁμολογοῦσε καὶ αὐτὸς ταυτόχρονα τὴν πίστη του ψελλίζοντας συνεχῶς καὶ μὲ ὅλη τὴ δύναμη τῆς ψυχούλας του τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ θηριώδης ἔπαρχος ἀπειλῶντας προέτρεπε τὴν ἁγία Ἰουλίττα νὰ ἀρνηθεῖ τὸ Χριστὸ καὶ νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα. Ὁ μικρὸς Κήρυκος κατάλαβε ὅτι ἀπειλοῦνταν ἡ ζωὴ τῆς μητέρας του καὶ γι’ αὐτὸ πῆγε κοντὰ στὸν ἔπαρχο καὶ τοῦ κλώτσησε ἐλαφρὰ τὸ πόδι. Τότε ὁ ὀργισμένος ἔπαρχος ἅρπαξε τὸ παιδὶ καὶ τὸ ἐκσφενδόνισε μὲ ὅλη τὴ δύναμή του ἀπὸ τὴ σκάλα τοῦ βήματος. Ὁ Κήρυκος κύλησε μὲ ὁρμὴ στὰ σκαλοπάτια, τραυματίστηκε βαριὰ καὶ βρῆκε μαρτυρικὸ θάνατο.
Ἡ τραγικὴ μητέρα δοκίμασε μεγάλο πόνο στὴν ψυχή της γιὰ τὸν μαρτυρικὸ θάνατο τοῦ σπλάχνου της, ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρικὴ θηριωδία. Ὅμως μιὰ πρωτοφανὴς γαλήνη τὴν κυρίευσε, ὅταν σκέφτηκε ὅτι τὴν ἀξίωσε ὁ Θεὸς νὰ γίνει μητέρα Μάρτυρα. Τὸ θεώρησε ὕψιστη εὐλογία, χάρη καὶ εὐεργεσία ἀπὸ τὸ Χριστό, ποὺ γιὰ χάρη Του καὶ αὐτὴ βρισκόταν νὰ ἀπολογεῖται γιὰ τὴν πίστη της σ’ Αὐτόν. Δὲν ἔχασε τὴν ψυχραιμία της καὶ μὲ ἤρεμο καὶ εἰρηνικὸ τρόπο συνέχιζε νὰ ὁμολογεῖ τὴ χριστιανική της πίστη. Παράλληλα ἤλεγξε τὴν ἄνανδρη πράξη τοῦ ἐπάρχου, ὁ ὁποῖος ξέσπασε τὴν ὀργή του καὶ τὸν φανατισμό του στὸ ἄκακο νήπιο. Ἀκούγοντας ὅλα αὐτὰ διέταξε νὰ τὴ βασανίσουν φρικτὰ καὶ στὸ τέλος νὰ τὴν ἀποκεφαλίσουν. Ἀφοῦ ὑπέστη ἀπίστευτης ἀγριότητας καὶ ἀπανθρωπιᾶς βασανιστήρια, ὁδηγήθηκε στὸν τόπο τῆς ἐκτελέσεως καὶ ὁ δήμιος τῆς ἔκοψε τὸ κεφάλι. Ἡ ἁγία της ψυχὴ φτερούγησε στὰ οὐράνια, κάτω ἀπὸ τὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ συναντήσει τὸ ἡρωικὸ βλαστάρι της, γιὰ νὰ ζοῦν αἰώνια μαζὶ καὶ νὰ συμβασιλεύουν μὲ τὸ Χριστό. Ἡ ἱερὴ μνήμη τους τιμᾶται στὶς 15 Ἰουλίου.
Ἡ ἐποχὴ τῶν διωγμῶν εἶναι ἀναμφίβολα ἡ ἡρωικότερη ἐποχὴ γιὰ τὴν Ἐκκλησία μας. Οὐδεμία ἄλλη θρησκευτικὴ πίστη ἢ φιλοσοφία ἢ ἰδέα διώχτηκε ὅπως ἡ χριστιανικὴ πίστη. Μὲ τοὺς μετριότερους ὑπολογισμούς, στὰ τριακόσια πρωτοχριστιανικὰ χρόνια, ἔδωσαν τὴ ζωή τους γιὰ τὸ Χριστὸ περισσότεροι ἀπὸ ἕντεκα ἑκατομμύρια Μάρτυρες. Ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς καὶ ἕνα μεγάλο νέφος ἡρωικῶν μητέρων, παιδιῶν καὶ νηπίων, ὅπως ἡ ἁγία Ἰουλίττα καὶ ὁ ἅγιος Κήρυκος.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ἡ καλλιμάρτυς τοῦ Χρίστου Ἰουλίττα, σὺν τριετεῖ ἀμνῶ αὐτῆς τῷ Κηρύκῳ, δικαστοὺ πρὸ βήματος παρέστησαν φαιδρῶς, εὔτολμοι κηρύττοντες. τὴν χριστώνυμον κλῆσιν, ἄμφω μὴ πτοούμενοι, ἀπειλᾶς τῶν τυρράνων καὶ στεφηφόροι νῦν ἐν οὐρανοίς, ἀγαλλιώνται. Χριστῷ παριστάμενοι.

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
15 Ἰουλίου 2025 ἑορτάζουν:
Ἅγιοι Κήρυκος καὶ Ἰουλίττα ἡ μητέρα του
Ἅγιος Βλαδίμηρος ὁ Ἰσαπόστολος βασιλιᾶς τῶν Ρώσων
Ἅγιος Λολλιανός
Ἅγιος Ἀβούδιμος
Εὕρεση τιμίας κάρας τῆς Ὁσίας Ματρώνας της Χιοπολίτιδας
Ἅγιος Swithn
Ἅγιος Donald καὶ οἱ Ἐννέα κόρες του
Συντάκτης