Αγαπητοί Αναγνώστες είναι γεγονός ότι τα Χριστούγεννα, η μεγάλη εορτή της Ενανθρωπήσεως του Κυρίου, αποτελεί έκφραση της θείας αγάπης και καίριο σημείο στο σχέδιο της Θείας Οικονομίας για την σωτηρία του ανθρώπου. Ο Υιός και Λόγος του Θεού σαρκώνεται, όχι απλώς για να συμφιλιώσει τον άνθρωπο με τον Θεό, αλλά για να ανυψώσει τον άνθρωπο στη δόξα και να τον καλέσει σε κοινωνία μαζί Του. Το γεγονός αυτό δεν είναι απλώς ιστορικό αλλά βιωματικό και πνευματικό, καθώς η Εκκλησία καλείται κάθε χρόνο, ιδιαίτερα αυτές τις ημέρες, να μεταλαμπαδεύσει αυτό το μήνυμα στους πιστούς μέσω του πολυποίκιλου λειτουργικού και ποιμαντικού της έργου.
Αλήθεια έχουμε συνειδητοποιήσει το πραγματικό Θεολογικό νόημα των Χριστουγέννων; Η Ενανθρώπηση του Θεού Λόγου είναι το μυστήριο της απερίγραπτης αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο. Ο Θεός δεν έμεινε μακριά από την πεπτωκυία ανθρωπότητα, αλλά έγινε «σάρξ» (Ιω. 1:14), ώστε να καταστήσει εφικτή τη σωτηρία μας. Το σπήλαιο και η φάτνη συμβολίζουν την ταπείνωση και την απλότητα με την οποία εισέρχεται ο Χριστός στον κόσμο, διδάσκοντας την αρετή της ταπεινώσεως. Ταυτόχρονα, η συμμετοχή των Αγγέλων, των Ποιμένων και των Μάγων υπογραμμίζει συμμετοχή και της κτίσεως ότι όλη η δημιουργία καλείται να προσκυνήσει τον Σωτήρα Χριστό.
Αυτό το βαθύ θεολογικό μήνυμα γίνεται η βάση του ποιμαντικού έργου της Εκκλησίας κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Οι Ποιμένες της Εκκλησίας καλούνται να καταστήσουν κατανοητή αυτή την αλήθεια στους ανθρώπους του σήμερα, οι οποίοι συχνά εγκλωβίζονται σε υλιστικά και κοσμικά πρότυπα του εορτασμού με αποτέλεσμα να υπάρχει αποπροσανατολισμός και εκκοσμίκευση.
Το έργο της Εκκλησίας ιδιαίτερα στην Περίοδο των Χριστουγέννων έχει ως εξής :
1. Λειτουργική και Μυστηριακή Ζωή
Η Εκκλησία, μέσω της λειτουργικής της ζωής, της πλούσιας υμνολογίας της, εισάγει τους πιστούς στο μυστήριο των Χριστουγέννων. Οι Ιερείς καλούν τους πιστούς στη συμμετοχή στις Ιερές Ακολουθίες, ιδιαίτερα στο Σαρανταλείτουργο, τις Παρακλήσεις και τη Θεία Λειτουργία της παραμονής και της ημέρας των Χριστουγέννων. Η συμμετοχή στη Θεία Ευχαριστία δεν είναι απλώς μια πράξη τυπική αλλά μια ζωντανή ένωση με τον Χριστό, τον «άρτον της ζωής» (Ιω. 6:35), ο οποίος γεννιέται στις καρδιές των ανθρώπων.
2. Κατήχηση και Διδασκαλία
Η κατήχηση αποκτά κεντρικό ρόλο κατά την περίοδο αυτή. Μέσα από κηρύγματα, ομιλίες και συναντήσεις, οι κληρικοί και οι κατηχητές εξηγούν το πνευματικό βάθος της Εορτής. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αποκατάσταση της έννοιας των Χριστουγέννων ως εορτής της ενανθρωπήσεως του Χριστού και όχι απλώς μιας πολιτιστικής ή εμπορικής γιορτής. Οι κατηχητικές συναντήσεις για παιδιά και νέους είναι ευκαιρίες να προσεγγιστεί το μυστήριο με τρόπο προσιτό και βιωματικό.
3. Φιλανθρωπία και Διακονία
Η φάτνη του Χριστού γίνεται σύμβολο ελπίδας και αλληλεγγύης για όλους τους ανθρώπους, ιδιαίτερα για τους αδύναμους και τους πάσχοντες. Το ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας ενισχύεται μέσω φιλανθρωπικών δράσεων, όπως συλλογή τροφίμων, ρουχισμού και οικονομικής βοήθειας για οικογένειες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Παράλληλα, οργανώνονται επισκέψεις σε νοσοκομεία, γηροκομεία και φυλακές, προσφέροντας αγάπη και παρηγοριά σε όσους νιώθουν μόνοι κατά την περίοδο των εορτών.
4. Πνευματική Προετοιμασία
Η νηστεία της Σαρακοστής των Χριστουγέννων δεν είναι απλώς αποχή από συγκεκριμένες τροφές, αλλά μια πνευματική προετοιμασία για να υποδεχθούμε τον Χριστό. Μέσω της εξομολόγησης, την ασκητική και της εντατικοποίησης της προσευχής, οι πιστοί καλούνται να καθαρίσουν την καρδιά τους και να κατανοήσουν βαθύτερα το μυστήριο της Ενανθρωπήσεως, κάνοντας «φάτνη» την ίδια τη καρδιά μας.
5. Οικογενειακή στοχευμένη Ποιμαντική
Η περίοδος των Χριστουγέννων αποτελεί ευκαιρία για την Εκκλησία να στηρίξει την οικογένεια ως «κατ’ οίκον Εκκλησία». Μέσα από ομιλίες και δράσεις, ενθαρρύνεται η ενίσχυση της ενότητας και της αγάπης μέσα στην οικογένεια. Παράλληλα, η Εκκλησία παρέχει πνευματική στήριξη στους γονείς, ώστε να μεταδώσουν στα παιδιά τους το αληθινό νόημα της Εορτής με το παράδειγμά τους .
6. Συναυλίες Βυζαντινής και Παραδοσιακής Μουσικής
Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες Μητροπόλεις και Ενορίες, παρουσιάζουν συναυλίες με ύμνους Βυζαντινής Μουσικής αλλά και παραδοσιακά Κάλαντα και ευρωπαϊκή Μουσική από διάφορες περιοχές της Πατρίδος μας, ώστε σε συνδυασμό και με κατάλληλες θεολογικές ομιλίες μέσα από αυτά και αυτό το κλίμα, να προετοιμάσουν τους πιστούς όλο και καταλληλότερα για την Εορτή των Χριστουγέννων αλλά και της Πρωτοχρονιάς.
Σε όλα τα παραπάνω όμως υπάρχουν φυσικά και εμπόδια. Ιδιαίτερα στη σύγχρονη εποχή, η Εκκλησία αντιμετωπίζει την πρόκληση της εμπορευματοποίησης των Χριστουγέννων αλλά και της σύγχυσης που φέρνει το πνεύμα της «νέας Εποχής». Η καταναλωτική κουλτούρα τείνει να εξαλείψει το πνευματικό περιεχόμενο της Εορτής, μετατρέποντάς την σε μια επιφανειακή και υλιστική γιορτή. Αυτή η πραγματικότητα καθιστά το ποιμαντικό έργο ακόμη πιο αναγκαίο και επιτακτικό. Ταυτόχρονα η νέα εποχή εξαφανίζει στη κυριολεξία το πρόσωπο του Χριστού και όλοι μιλάνε για το «πνεύμα των Χριστουγέννων» όχι για το πρόσωπο του Σωτήρα!
Η Εκκλησία καλείται να προτείνει έναν εναλλακτικό τρόπο εορτασμού, που βασίζεται στη λιτότητα, την πνευματικότητα και την αγάπη προς τον πλησίον. Το παράδειγμα της φάτνης του Χριστού μπορεί να γίνει το σύμβολο αυτής της πρότασης, υπενθυμίζοντας ότι τα Χριστούγεννα είναι πρωτίστως μια εσωτερική και πνευματική εμπειρία που φυσικά ακτινοβολά σε όλη την ύπαρξη και έμφαση του ανθρώπου.
Συμπερασματικά κλείνοντας το άρθρο μας, οφείλουμε να καταλάβουμε ότι τα Χριστούγεννα δεν είναι απλώς μια θρησκευτική εορτή, αλλά η αποκάλυψη της θείας αγάπης και της σωτηρίας του ανθρώπου. Το ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας κατά την περίοδο αυτή καλείται να αναδείξει το βαθύ πνευματικό και θεολογικό νόημα της Εορτής, προσφέροντας στον σύγχρονο άνθρωπο τη δυνατότητα να βιώσει αληθινά τη Γέννηση του Χριστού, λαμβάνοντας μέσα του διά της Θείας Κοινωνίας τον ίδιο τον Χριστό.
Μέσα από τη λειτουργική ζωή, την κατήχηση, τη φιλανθρωπία, την πνευματική προετοιμασία, τη στήριξη της οικογένειας και τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, η Εκκλησία εργάζεται ώστε να καταστεί η Ενανθρώπηση του Κυρίου πραγματικότητα στις καρδιές των πιστών. Έτσι, η φάτνη της Βηθλεέμ γίνεται φάτνη σωτηρίας στις καρδιές και την ζωή όλων μας, αρκεί να συμμετέχουμε και να συμβάλλουμε και εμείς με ότι μπορούμε! Αμήν!